[ Pobierz całość w formacie PDF ]
www.pandm.prv.pl
WODOLECZNICTWO
Wodolecznictwo
, czyli hydroterapia stanowi najstarszy dział fizjoterapii. Obejmuje ponad
100 ró
Ň
nych metod wykorzystuj
Ģ
cych do celów leczniczych wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci fizyczne zwykłej
wody w ró
Ň
nych postaciach: ciekłej, stałej i gazowej. Podstaw
ħ
leczniczego działania stanowi
działanie termiczne i hydrostatyczne wody odpowiednio u
Ň
ytej do zabiegu.
Zabiegi lecznicze mo
Ň
emy podzieli
ę
na:
- zabiegi z wykorzystaniem ci
Ļ
nienia hydrostatycznego wody:
· k
Ģ
piele całkowite
· ~ cz
ħĻ
ciowe
· ~ kinezyterapeutyczne
· ~ perełkowe
· ~ tlenowe
· ~ aromatyczne
· masa
Ň
podwodny
- zabiegi z wykorzystaniem ci
Ļ
nienia strumienia wody:
· polewania
· natryski stałe
· ~ ruchome
- zabiegi za po
Ļ
rednictwem tkanin:
· zmywania
· nacierania
· zawijania
· okłady
· kompresy
Fizjologiczne podstawy wodolecznictwa
Zabiegi wodolecznicze zwi
Ģ
zane s
Ģ
przede wszystkim ze zło
Ň
onym działaniem na organizm
człowieka zespołu czynników, w którym pierwszorz
ħ
dn
Ģ
rol
ħ
odgrywa temperatura i ci
Ļ
nienie
hydrostatyczne. Wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci fizyczne wody umo
Ň
liwiaj
Ģ
bardzo subtelne dawkowanie
zarówno bod
Ņ
ców termicznych, jak i mechanicznych, uwzgl
ħ
dniaj
Ģ
ce indywidualne ró
Ň
nice w
reaktywno
Ļ
ci organizmu chorego. Warunkiem skuteczno
Ļ
ci jest wła
Ļ
ciwe dobranie rodzaju
zabiegu, temperatury wody, czasu trwania, cz
ħ
sto
Ļ
ci i ilo
Ļ
ci zabiegów w serii.
Regulacja temperatury ciała
Temperatura wn
ħ
trza ciała (cz
ħĻę
rdzenna) jest utrzymywana na stałym poziomie 37 C
niezale
Ň
nie od temperatury otoczenia. Podstaw
ħ
stanowi utrzymanie przez odpowiedni układ
regulacyjny równowagi pomi
ħ
dzy wytwarzaniem a oddawaniem ciepła przez organizm.
Zale
Ň
nie od ró
Ň
nic temperatury mi
ħ
dzy organizmem a jego
Ļ
rodowiskiem zachodzi
ę
mo
Ň
e
wymiana ciepła w jednym lub w drugim kierunku. Organizm mo
Ň
e pobiera
ę
je lub traci
ę
.
Na proces wymiany ciepła mi
ħ
dzy cz
ħĻ
ci
Ģ
rdzenn
Ģ
i korow
Ģ
organizmu a
Ļ
rodowiskiem
zewn
ħ
trznym wpływa wiele czynników, a przede wszystkim przepływ krwi z cz
ħĻ
ci rdzennej
do skóry. Przechodz
Ģ
ce przez tkank
ħ
podskórn
Ģ
naczynia tworz
Ģ
rozległ
Ģ
sie
ę
w
podbrodawkowej warstwie skóry. Bezpo
Ļ
rednio pod skór
Ģ
le
Ň
y splot
Ň
ylny, do którego
dopływa krew z t
ħ
tnic bezpo
Ļ
rednio przez poł
Ģ
czenia t
ħ
tniczo-
Ň
ylne. Wielko
Ļę
dopływu do
tego splotu mo
Ň
e zmienia
ę
si
ħ
w szerokim zakresie od 0 do 30% obj
ħ
to
Ļ
ci wyrzutowej serca,
dlatego te
Ň
im wi
ħ
cej krwi dopływa z wn
ħ
trza ciała do tego splotu, tym wi
ħ
cej ciepła
dostarcza ona z cz
ħĻ
ci rdzennej do skóry. Je
Ň
eli natomiast przepływ z cz
ħĻ
ci rdzennej do
korowej zostaje znacznie ograniczony, ciepło mo
Ň
e dotrze
ę
do skóry jedynie przez
przewodzenie, na przeszkodzie czemu stoj
Ģ
tkanki izolacyjne. To wła
Ļ
nie ta warstwa
izolacyjna jest odpowiedzialna stało
Ļę
temperatury cz
ħĻ
ci rdzennej mimo zmian temperatury
otoczenia. Dostarczanie ciepła do skóry przez krew jest regulowane przez układ współczulny
1
www.pandm.prv.pl
stopniem zw
ħŇ
enia t
ħ
tniczek i poł
Ģ
cze
ı
dostarczaj
Ģ
cych krew do splotu
Ň
ylnego skóry. W
prawidłowych warunkach stałe napi
ħ
cie układu współczulnego powoduje stałe zw
ħŇ
enie
t
ħ
tniczek zaopatruj
Ģ
cych skór
ħ
w krew. Zahamowanie o
Ļ
rodków znajduj
Ģ
cych si
ħ
w tylnej
cz
ħĻ
ci podwzgórza powoduje rozszerzenie tych naczy
ı
krwiono
Ļ
nych.
Temperatura ciała regulowana jest przez mechanizmy nerwowe działaj
Ģ
ce na zasadzie
sprz
ħŇ
enia zwrotnego za pomoc
Ģ
o
Ļ
rodka umiejscowionego w podwzgórzu z odpowiednimi
receptorami wykrywaj
Ģ
cymi odchylenia od po
ŇĢ
danej temperatury. Z receptorów temperatury
najwa
Ň
niejsze s
Ģ
neurony reaguj
Ģ
ce na ciepło, znajduj
Ģ
ce si
ħ
w polu przedwzrokowym
podwzgórza. Poza nimi s
Ģ
jeszcze receptory wra
Ň
liwe na zimno. W utrzymaniu stałej
temperatury pomagaj
Ģ
receptory ciepła i zimna umiejscowione w skórze, które wysyłaj
Ģ
informacje przez rdze
ı
kr
ħ
gowy do podwzgórza.
Regulacja temperatury ciała zanurzonego w wodzie przebiega inaczej ni
Ň
w powietrzu.
Utrzymany zostaje jedynie mechanizm przewodnictwa i konwekcji. Ka
Ň
da porcja wody
przylegaj
Ģ
ca do skóry mo
Ň
e absorbowa
ę
wi
ħ
ksze ilo
Ļ
ci ciepła ni
Ň
powietrze. Dzieje si
ħ
tak
dlatego,
Ň
e ciepło wła
Ļ
ciwe wody jest kilka razy wi
ħ
ksze ni
Ň
powietrza. W dodatku
przewodnictwo ciepła przez wod
ħ
jest 25 razy wi
ħ
ksze ni
Ň
powietrza. W zwi
Ģ
zku z tym
ogrzanie cienkiej warstwy wody przylegaj
Ģ
cej do skóry nie powoduje powstania strefy
izolacyjnej jak to si
ħ
dzieje w powietrzu, tym bardziej,
Ň
e woda zmniejsza o 90% grubo
Ļę
warstwy powietrza przylegaj
Ģ
cego do skóry. Z powodu tych ró
Ň
nic W przewodzeniu ciepła
przez wod
ħ
i powietrze, utrata przez organizm ciepła do wody w umiarkowanych
temperaturach jest 250 razy wi
ħ
ksza ni
Ň
ciepła do powietrza w tej samej temperaturze. Nale
Ň
y
przy tym doda
ę
,
Ň
e stopie
ı
utraty ciepła przez organizm do wody stoj
Ģ
cej jest taki sam jak do
wody płyn
Ģ
cej. Swobodna konwekcja ciepła wyst
ħ
puj
Ģ
ca w wodzie praktycznie nie istnieje w
k
Ģ
pieli w
Ļ
rodowisku takim, jak borowina. Nale
Ň
y pami
ħ
ta
ę
,
Ň
e mo
Ň
liwo
Ļ
ci regulacji
temperatury ciała zanurzonego w wodzie gor
Ģ
cej s
Ģ
bardziej ograniczone ni
Ň
w gor
Ģ
cym
powietrzu, przede wszystkim ze wzgl
ħ
du na to,
Ň
e w
Ļ
rodowisku wodnym nie mo
Ň
e zachodzi
ę
oddawanie ciepła przez promieniowanie i odparowanie obficie wydzielanego potu.
Miejscowe działanie zimna
W pierwszej fazie krótkotrwałego działania zimna na skór
ħ
obserwuje si
ħ
blado
Ļę
spowodowan
Ģ
skurczem naczy
ı
krwiono
Ļ
nych. Po chwili nast
ħ
puje jednak druga faza, w
której blado
Ļę
ust
ħ
puje miejsca
Ň
yworó
Ň
owemu zabarwieniu wywołanemu rozszerzeniem
naczy
ı
krwiono
Ļ
nych wskutek działania mechanizmów regulacyjnych. To czynne
rozszerzenie naczy
ı
skóry, pojawiaj
Ģ
ce si
ħ
w drugiej fazie działania zimna, nosi nazw
ħ
w
wodolecznictwie odczynu naczyniowego. Prawidłowe i wyra
Ņ
ne wyst
Ģ
pienie tego odczynu
jest podstawowym warunkiem uzyskania dobrych wyników leczenia zabiegami wodnymi.
Skóra reaguj
Ģ
ca prawidłowo na zimno jest ciepła, a pacjent odczuwa przy tym przyjemne
ciepło. Nieprawidłowy odczyn naczyniowy wyst
ħ
puj
Ģ
cy u osób ze zmianami chorobowymi
naczy
ı
krwiono
Ļ
nych, osłabionych, z niedokrwisto
Ļ
ci
Ģ
, polega na zw
ħŇ
eniu naczy
ı
krwiono
Ļ
nych skóry. Jego wy6razem jest blado
Ļę
skóry, g
ħ
sia skórka, dreszcze,
przyspieszenie t
ħ
tna i złe samopoczucie. W przypadku pojawienia si
ħ
nieprawidłowego
odczynu naczyniowego zabieg nale
Ň
y natychmiast przerwa
ę
. U osób osłabionych i
Ņ
le
znosz
Ģ
cych zimno zabiegi wodolecznicze nale
Ň
y poprzedza
ę
zabiegami rozgrzewaj
Ģ
cymi np.
nacieranie ciała, czy ciepła k
Ģ
piel. Przyspieszy
ę
mo
Ň
na wyst
Ģ
pienie odczynu naczyniowego
przez wykonywanie ruchów czynnych w czasie zabiegu wodoleczniczego. W przypadku złej
tolerancji zimnych zabiegów nale
Ň
y zmieni
ę
temperatur
ħ
wody i skróci
ę
czas zabiegu.
Miejscowe działanie ciepła
Pod wpływem niezbyt silnego bod
Ņ
ca cieplnego naczynia krwiono
Ļ
ne skóry i tkanki
podskórnej rozszerzaj
Ģ
si
ħ
. Nast
ħ
puje rozszerzenie t
ħ
tniczek i naczy
ı
włosowatych,
Ň
ył skóry
oraz otwarcie dot
Ģ
d nieczynnych naczy
ı
włosowatych. Powoduje to znaczne zwi
ħ
kszenie
ukrwienia skóry. To czynne przekrwienie, głównie o charakterze t
ħ
tniczym, powoduje
2
www.pandm.prv.pl
Ň
yworó
Ň
owe zabarwienie skóry. Przy przedłu
Ň
aj
Ģ
cym si
ħ
działaniu ciepła, podobnie jak w
razie dłu
Ň
szego działania zimna, odcie
ı
skóry zmienia si
ħ
na ró
Ň
owosiny, co znamionuje
przekrwienie bierne wyst
ħ
puj
Ģ
ce w nast
ħ
pstwie zahamowania mechanizmów regulacyjnych.
Nagłe działanie silnego bod
Ņ
ca cieplnego mo
Ň
e spowodowa
ę
krótkotrwały, odruchowy skurcz
naczy
ı
krwiono
Ļ
nych poprzedzaj
Ģ
cy ich rozszerzenie. Odczyny naczyniowe na ciepło i
zimno, zale
Ň
nie od siły i miejsca działania bod
Ņ
ca, mog
Ģ
mie
ę
charakter miejscowy lub
wskutek działania odruchów konsensualnych mog
Ģ
rozprzestrzenia
ę
si
ħ
na cał
Ģ
skór
ħ
. W
zło
Ň
onym mechanizmie zmian naczynioruchowych skóry pod wpływem bod
Ņ
ców
termicznych bior
Ģ
udział hormony tkankowe (histamina, acetylocholina) uwolnione wskutek
wykonywanego zabiegu.
Fizjologiczne mechanizmy wyrównawcze
Zmiany naczynioruchowe wyst
ħ
puj
Ģ
ce w skórze pod wpływem bod
Ņ
ców termicznych
wyrównywane s
Ģ
antagonistycznymi odruchowymi reakcjami naczyniowymi zachodz
Ģ
cymi
przede wszystkim w obr
ħ
bie cz
ħĻ
ci rdzennej ciała. Z pewnymi ograniczeniami i wyj
Ģ
tkami
przyj
Ģę
mo
Ň
na za nadal słuszne prawo Dastre-Morata, według którego
Ļ
wiatło naczy
ı
krwiono
Ļ
nych trzew zachowuje si
ħ
antagonistycznie w stosunku do stanu
Ļ
wiatła naczy
ı
skóry.
Oprócz tych odruchowych reakcji naczynioruchowych du
ŇĢ
rol
ħ
w kompensacji przesuni
ħę
krwi w obr
ħ
bie układu kr
ĢŇ
enia, zachodz
Ģ
cych pod wpływem bod
Ņ
ców termicznych,
odgrywaj
Ģ
równocze
Ļ
nie wyst
ħ
puj
Ģ
ce zmiany obj
ħ
to
Ļ
ci krwi kr
ĢŇĢ
cej. W ciepłych k
Ģ
pielach
wskutek opró
Ň
nienia magazynów tkankowych, zwi
ħ
ksza si
ħ
obj
ħ
to
Ļę
krwi kr
ĢŇĢ
cej, a w
zimnych zmniejsza si
ħ
w nast
ħ
pstwie ich wypełniania. W ciepłej k
Ģ
pieli czynno
Ļę
serca ulega
przyspieszeniu, a obj
ħ
to
Ļę
wyrzutowa i pojemno
Ļę
minutowa serca zwi
ħ
kszaj
Ģ
si
ħ
. W gor
Ģ
cej
k
Ģ
pieli czynno
Ļę
serca równie
Ň
ulega przyspieszeniu, natomiast obj
ħ
to
Ļę
wyrzutowa serca
zmniejsza si
ħ
wskutek zmniejszonego wypełniania komór. W zimnej k
Ģ
pieli, w okresie
wtórnego rozszerzania naczy
ı
krwiono
Ļ
nych na obwodzie ciała czynno
Ļę
serca ulega
zwolnieniu i zmniejsza si
ħ
obj
ħ
to
Ļę
wyrzutowa serca.
W okresie rozszerzenia naczy
ı
obwodowych podczas zabiegów wodoleczniczych nast
ħ
puje
na ogół spadek t
ħ
tniczego ci
Ļ
nienia, a w czasie ich zw
ħŇ
enia wzrost. W ciepłej k
Ģ
pieli
ci
Ļ
nienie rozkurczowe serca obni
Ň
a si
ħ
nieco wi
ħ
cej ni
Ň
ci
Ļ
nienie skurczowe, natomiast w
k
Ģ
pieli gor
Ģ
cej ci
Ļ
nienie skurczowe ulega podwy
Ň
szeniu w wi
ħ
kszym stopniu ni
Ň
ci
Ļ
nienie
rozkurczowe. W chłodnej k
Ģ
pieli ci
Ļ
nienie skurczowe zwi
ħ
ksza si
ħ
silniej ni
Ň
rozkurczowe.
W zimnej k
Ģ
pieli wyst
ħ
puje głównie wzrost ci
Ļ
nienia rozkurczowego, a w mniejszym stopniu
skurczowego.
W ciepłych k
Ģ
pielach szybko
Ļę
przepływu krwi zwi
ħ
ksza si
ħ
, a w zimnych ulega
zmniejszeniu. W ciepłej k
Ģ
pieli przepływ krwi przez tkanki wielokrotnie zwi
ħ
ksza si
ħ
, w
przeciwie
ı
stwie do zimnej powoduj
Ģ
cej kilkakrotne zmniejszenie. W ciepłych k
Ģ
pielach krew
w
Ň
yłach powierzchownych jest lepiej wysycona tlenem i zawiera mniej dwutlenku w
ħ
gla,
zbli
Ň
aj
Ģ
c si
ħ
pod tymi wzgl
ħ
dami do cech krwi t
ħ
tniczej. Natomiast w zimnej k
Ģ
pieli
wyst
ħ
puj
Ģ
odwrotne zmiany.
Opór obwodowy zmniejsza si
ħ
tym wi
ħ
cej, im wy
Ň
sza jest temperatura k
Ģ
pieli, podczas gdy
w zimnych zwi
ħ
ksza si
ħ
. Nale
Ň
y jednak pami
ħ
ta
ę
,
Ň
e wskutek działania ci
Ļ
nienia
hydrostatycznego opór obwodowy jest w k
Ģ
pielach mniejszy.
Obci
ĢŇ
enie układu kr
ĢŇ
enia w k
Ģ
pielach ciepłych jest mniej wi
ħ
cej do temperatury wody
równej 39 C podobne do obci
ĢŇ
enia układu kr
ĢŇ
enia wysiłkiem polegaj
Ģ
cym na chodzeniu po
równej płaszczy
Ņ
nie. Przy wy
Ň
szych temperaturach wody obci
ĢŇ
enie serca zwi
ħ
ksza si
ħ
progresywnie, przy czym działanie indywidualnych czynników mo
Ň
e dodatkowo wpływa
ę
niekorzystnie na spr
ħŇ
ysto
Ļę
Ļ
cian naczy
ı
krwiono
Ļ
nych. W bardzo wysokich temperaturach,
lub przy dłu
Ň
ej trwaj
Ģ
cych k
Ģ
pielach dochodzi do zmniejszania obj
ħ
to
Ļ
ci wyrzutowej serca i
zwi
ħ
kszania zu
Ň
ycia tlenu przez tkanki. Towarzyszy temu niepokój. Wskazuje na to
3
www.pandm.prv.pl
zaczynaj
Ģ
ca si
ħ
niewydolno
Ļę
kr
ĢŇ
eniowa, przy czym nast
ħ
puje kompensacyjny wzrost oporu
obwodowego. W chłodnych k
Ģ
pielach obci
ĢŇ
enie serca prac
Ģ
zwi
ħ
ksza si
ħ
tylko niewiele,
podczas gdy w zimnych zwi
ħ
ksza si
ħ
znacznie wskutek wł
Ģ
czenia si
ħ
mechanizmów
termoregulacyjnych.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na oddychanie
W ciepłych k
Ģ
pielach wraz ze wzrostem temperatury wody zwi
ħ
ksza si
ħ
3, 4-krotnie
wentylacja minutowa płuc w stosunku do k
Ģ
pieli o temperaturze oboj
ħ
tnej. W gor
Ģ
cych
k
Ģ
pielach wentylacja minutowa płuc mo
Ň
e nieco zmniejszy
ę
w stosunku do tej, jaka
wyst
ħ
puje w ciepłych k
Ģ
pielach. W nast
ħ
pstwie jednak hiperwentylacji i usuni
ħ
cia nadmiaru
dwutlenku w
ħ
gla z krwi pojawia si
ħ
zasadowica, której wyrazem jest t
ħŇ
yczka. Dochodzi do
nadmiernego pobudzenia psychicznego i spl
Ģ
tania my
Ļ
li. Pojawia si
ħ
zmodyfikowane
oddychanie typu Cheyne-Stokesa.
W zimnych k
Ģ
pielach nieco zwi
ħ
ksza si
ħ
najpierw wentylacja minutowa płuc, po czym
oddychanie staje si
ħ
płytkie i nieregularne. W chłodnych k
Ģ
pielach wyst
ħ
puje wyra
Ņ
ne
zwi
ħ
kszenie wentylacji minutowej przy zwi
ħ
kszeniu obj
ħ
to
Ļ
ci oddechowej w nast
ħ
pstwie
wytwarzania ciepła w organizmie wskutek uruchomienia mechanizmów regulacyjnych. W
zimnych k
Ģ
pielach zwi
ħ
ksza si
ħ
ci
Ļ
nienie cz
Ģ
steczkowe dwutlenku w
ħ
gla w powietrzu
p
ħ
cherzykowym, co nazywa si
ħ
kwasic
Ģ
.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na przemian
ħ
materii
Zu
Ň
ycie tlenu przez organizm wzrasta w k
Ģ
pielach o temperaturze pow. 38 C i pon. 32 C.
Zu
Ň
ycie tlenu w ciepłych k
Ģ
pielach zwi
Ģ
zane jest z przyspieszeniem procesów przemiany
materii, zale
Ň
nym od wzrostu temperatury, zgodnie z
prawem van`t Hoffa (wzrost
temperatury o 1 C zwi
ħ
ksza przemian
ħ
materii o 17%)
. W chłodnej i zimnej k
Ģ
pieli procesy
przemiany materii, głównie w
ħ
glowodanowej i tłuszczowej ulegaj
Ģ
przyspieszeniu.
W ciepłej k
Ģ
pieli o temperaturze nieznacznie przewy
Ň
szaj
Ģ
cej temperatur
ħ
ciała naczynia
krwiono
Ļ
ne rozszerzaj
Ģ
si
ħ
wskutek czego nast
ħ
puje pobranie ciepła przez organizm. W tych
warunkach dochodz
Ģ
ce do skutku pocenie si
ħ
nie wyrównuje zachwianej temperatury skóry, z
uwagi na to,
Ň
e w
Ļ
rodowisku wodnym nie mo
Ň
e zachodzi
ę
odparowanie wody. Jednak mimo
to równowaga cieplna zostaje zachowana dzi
ħ
ki niewielkiemu, ale wystarczaj
Ģ
cemu
zwolnieniu procesów przemiany materii. W trwaj
Ģ
cych dłu
Ň
ej cieplejszych k
Ģ
pielach
dochodzi do zachwiania tej równowagi i nast
ħ
puje przegrzanie organizmu, powoduj
Ģ
ce
zwi
ħ
kszenie przemiany materii. Zwi
ħ
kszenie pocenia powoduje utrat
ħ
przez organizm z kilku
litrami wody znacznych ilo
Ļ
ci chlorku sodu, co w przypadku przekroczenia mo
Ň
liwo
Ļ
ci
regulacyjnych organizmu mo
Ň
e spowodowa
ę
zapa
Ļę
.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na przewód pokarmowy
W ciepłej k
Ģ
pieli, po pocz
Ģ
tkowym nasileniu wydzielania kwa
Ļ
nego soku
Ň
oł
Ģ
dkowego i
pobudzeniu ruchów perystaltycznych jelit nast
ħ
puje zahamowanie tych czynno
Ļ
ci. Ciepłe
k
Ģ
piele zmniejszaj
Ģ
łaknienie. Natomiast zimne k
Ģ
piele je pobudzaj
Ģ
, zwi
ħ
kszaj
Ģ
c przy tym
wydzielanie kwa
Ļ
nego soku
Ň
oł
Ģ
dkowego i przyspieszaj
Ģ
c ruchy robaczkowe jelit.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na czynno
Ļę
nerek
Na czynno
Ļę
nerek w k
Ģ
pielach wpływa suma działania cieplnego i hydrostatycznego. W
ciepłej k
Ģ
pieli wydzielanie moczu zwi
ħ
ksza si
ħ
, a w gor
Ģ
cej zmniejsza. Krótkotrwałe zabiegi
zwi
ħ
kszaj
Ģ
przej
Ļ
ciowo czynno
Ļę
wydzielnicz
Ģ
nerek. Przy długotrwałym działaniu zimnego
bod
Ņ
ca w nast
ħ
pstwie zw
ħŇ
enia naczy
ı
krwiono
Ļ
nych zmniejsza si
ħ
wydzielanie moczu, przy
czym mo
Ň
e pojawi
ę
si
ħ
w nim białko, a nawet krwinki czerwone.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na układ nerwowy
Krótkotrwałe k
Ģ
piele ciepłe działaj
Ģ
pobudzaj
Ģ
co, dłu
Ň
sze natomiast hamuj
Ģ
ce na OUN.
Powoduj
Ģ
zmniejszenie odczuwania bólu, zmniejszaj
Ģ
napi
ħ
cie mi
ħĻ
niowe i działaj
Ģ
nasennie.
Zimne k
Ģ
piele działaj
Ģ
pobudzaj
Ģ
co na OUN powoduj
Ģ
popraw
ħ
samopoczucia i zwi
ħ
kszaj
Ģ
4
www.pandm.prv.pl
ch
ħę
do wysiłków fizycznych. W przeciwie
ı
stwie do ciepłych zimne k
Ģ
piele zwi
ħ
kszaj
Ģ
odczuwanie bólu i wzmagaj
Ģ
napi
ħ
cie powierzchniowych grup mi
ħĻ
niowych.
Wpływ zabiegów wodoleczniczych na gruczoły dokrewne
Zimne k
Ģ
piele powoduj
Ģ
pobudzenie osi przysadkowo-nadnerczowej, czego wyrazem jest
zwi
ħ
kszenie ilo
Ļ
ci noradrenaliny i adrenaliny we krwi i zwi
ħ
kszone wydzielanie
glikokortykosteroidów. Dopiero po gł
ħ
bokim ochłodzeniu wydzielanie amin katecholowych
zmniejsza si
ħ
. Równie
Ň
wydzielanie innych hormonów zwi
ħ
ksza si
ħ
pod wpływem zimna.
Dotyczy to przede wszystkim TSH i tyroksyny. Podczas zimnej k
Ģ
pieli stwierdzono
zmniejszenie st
ħŇ
enia reniny w osoczu, a w czasie gor
Ģ
cej zwi
ħ
kszenie. W k
Ģ
pielach o ró
Ň
nej
temperaturze stwierdzono równie
Ň
uwalnianie hormonów tkankowych oddziałuj
Ģ
cych na
naczynia krwiono
Ļ
ne. Oprócz zwi
ħ
kszonego wydzielania noradrenaliny stwierdzono podczas
zimnych k
Ģ
pieli równie
Ň
zwi
ħ
kszenie uwalniania histaminy, a w ciepłych k
Ģ
pielach
acetylocholiny i kwasu adenylowego.
Działanie czynników mechanicznych
Składa si
ħ
na nie ci
Ļ
nienie hydrostatyczne, wypór i lepko
Ļę
wody.
Tkanki mi
ħ
kkie cechuj
Ģ
si
ħ
stosunkowo du
ŇĢ
elastyczno
Ļ
ci
Ģ
i znikom
Ģ
kurczliwo
Ļ
ci
Ģ
. Mimo
to stwierdzono jednak,
Ň
e ju
Ň
po zanurzeniu w k
Ģ
pieli nast
ħ
puje zmniejszenie obwodu
ró
Ň
nych cz
ħĻ
ci ciała, które w dziesi
Ģ
tej minucie osi
Ģ
gn
ħ
ło w ko
ı
czynach dolnych warto
Ļę
do
1,5 cm, w tułowiu do 5,5 cm i w klatce piersiowej do 3,5 cm. Tłumaczy to znane zjawisko
przesuni
ħ
cia w k
Ģ
pieli krwi w obr
ħ
bie niskoci
Ļ
nieniowej cz
ħĻ
ci układu kr
ĢŇ
enia z cz
ħĻ
ci ciała,
na któr
Ģ
w skutek ich budowy anatomicznej silniej działa ci
Ļ
nienie hydrostatyczne, do tej, na
któr
Ģ
oddziałuje słabiej. Tak wi
ħ
c w k
Ģ
pieli całkowitej krew ulega przesuni
ħ
ciu w cz
ħĻ
ci
Ň
ylnej układu kr
ĢŇ
enia z ko
ı
czyn skóry i brzucha do klatki piersiowej – z
Ň
ył obwodowych do
prawego przedsionka. Umo
Ň
liwia to wzgl
ħ
dnie du
Ň
y opór, który przeciwstawia ci
Ļ
nieniu
hydrostatycznemu klatka piersiowa z płucami zawieraj
Ģ
cymi powietrze. Zale
Ň
nie od
wysoko
Ļ
ci słupa wody w k
Ģ
pieli dochodzi do zwi
ħ
kszonego wypełnienia krwi
Ģ
serca i du
Ň
ych
naczy
ı
wchodz
Ģ
cych do niego, z równoczesnym wzrostem ci
Ļ
nienia krwi w prawym
przedsionku. Wzrost ci
Ļ
nienia
Ň
ylnego krwi i ucisk wody k
Ģ
pielowej na klatk
ħ
piersiow
Ģ
zwi
ħ
ksza równie
Ň
ci
Ļ
nienie skurczowe prawej komory serca i w dalszej konsekwencji w
t
ħ
tnicach płucnych, co praktycznie wyklucza mo
Ň
liwo
Ļę
powstania zapa
Ļ
ci w k
Ģ
pieli.
Zmianom tym towarzyszy zwi
ħ
kszona diureza b
ħ
d
Ģ
ca prawdopodobnie nast
ħ
pstwem
zahamowania wydzielania hormonu adiuretycznego (ADH) wskutek pobudzenia receptorów
obj
ħ
to
Ļ
ci krwi w prawym przedsionku.
Uwa
Ň
a si
ħ
,
Ň
e zwi
ħ
kszenie powrotu
Ň
ylnego krwi w k
Ģ
pieli jest przede wszystkim
nast
ħ
pstwem zwi
ħ
kszenia ujemnego ci
Ļ
nienia
Ļ
ródopłucnego. Dlatego te
Ň
podczas k
Ģ
pieli w
pozycji le
ŇĢ
cej nie obserwuje si
ħ
zwi
ħ
kszonego odpływu krwi z
Ň
ył z ko
ı
czyn dolnych.
Natomiast w pozycji stoj
Ģ
cej istnieje zgodno
Ļę
działania ci
Ļ
nienia hydrostatycznego na
ko
ı
czyny dolne z tendencj
Ģ
do przyjmowania krwi
Ň
ylnej przez naczynia znajduj
Ģ
ce si
ħ
w
klatce piersiowej, co sprzyja zwi
ħ
kszonemu powrotowi krwi do serca.
W k
Ģ
pieli o temperaturze oboj
ħ
tnej cz
ħ
sto
Ļę
skurczów serca nie zmienia si
ħ
w sposób, który
mo
Ň
na by uzna
ę
za charakterystyczny. Obj
ħ
to
Ļę
skurczowa serca zwi
ħ
ksza si
ħ
, natomiast opór
obwodowy ulega zmniejszeniu, podczas gdy wentylacja minutowa płuc zmniejsza si
ħ
wskutek zmniejszenia obj
ħ
to
Ļ
ci oddechowej.
K
Ģ
piel w znacznym stopniu odci
ĢŇ
a narz
Ģ
d ruchu, ułatwia wykonywanie ruchów w
chorobach, które znacznie je upo
Ļ
ledzaj
Ģ
.
Ę
wiczenia ruchowe, które z powodu choroby
mi
ħĻ
ni, stawów czy układu nerwowego w normalnym
Ļ
rodowisku powietrznym nie s
Ģ
mo
Ň
liwe z uwagi na ograniczenia ruchomo
Ļ
ci w stawach, mog
Ģ
by
ę
wykonywane w wodzie.
Odpada przy tym praca jak
Ģ
musz
Ģ
wykonywa
ę
mi
ħĻ
nie dla utrzymania postawy ciała.
Mi
ħĻ
nie szkieletowe ulegaj
Ģ
w cało
Ļ
ci rozlu
Ņ
nieniu, co zmniejsza impulsacj
ħ
aferentn
Ģ
z
proprioceptorów do OUN.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© 2009 Po zniszczeniu przeszłości przyszedł czas na budowanie przyszłości. - Ceske - Sjezdovky .cz. Design downloaded from free website templates