[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Nadrzędne zasady rachunkowościJednostki prowadzące księgi rachunkowe są zobowiązane przestrzegać określonych ustawąo rachunkowości (art. 4-8) nadrzędnych zasad rachunkowości, bez względu na przyjęte przeznie rozwiązania szczegółowe, spośród sposobów i metod przewidzianych do wyboruw ustawie o rachunkowości. Prowadzona z zastosowaniem tych zasad rachunkowość mazapewnićrzetelne, bezbłędne, sprawdzalneibieżąceinformacje osytuacji majątkowejifinansowejorazwyniku finansowymi zarazembieżącąorazskuteczną kontrolęwewnętrznądokonywanych przez jednostkęoperacji gospodarczych.Odstępstwa od tych zasad są możliwe jedynie wówczas gdy przepisy prawa z mocą ustawy,przewidują szczególne zasady postępowania, charakterystyczne dla danej grupy jednostek(spółek kapitałowych, spółek osobowych, osób fizycznych prowadzących działalnośćgospodarczą, spółdzielni mieszkaniowych lub rolniczych, przedsiębiorstw państwowych lubjednostek nieprowadzących działalności gospodarczej).Za nadrzędne zasady rachunkowości, przewidziane ustawą o rachunkowości uważa się:1) zasadę rzetelnego obrazu, określaną zamiennie - zasadą wiarygodności,2) zasadę przewagi treści nad formą, ściśle związaną ze stosowaniem zasady wiarygodności,3) zasadę memoriału,4) zasadę współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów,5) zasadę ostrożności,6) zasadę indywidualnej wyceny,7) zasadę istotności,8) zasadę ciągłości - porównywalności.Zasada rzetelnego obrazuJednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości rzetelnie i jasnoprzedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Księgi rachunkoweuznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nichzapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.Abyzapewnić rzetelność danych księgowych, ustawa wymaga, by były one prowadzonebezbłędnie, sprawdzalnie, bieżąco.Za prowadzone bezbłędnie uznaje się księgirachunkowe, jeżeli wprowadzone do nichdane są kompletne i prawidłowoudokumentowane,zapewniona została ciągłość zapisów, stanów (sald) oraz zastosowanokonieczne procedury obliczeniowe.Zasada przewagi treści nad formąZdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazujew sprawozdaniu finansowymzgodnie z ich treścią ekonomiczną.Oznacza to, że w raziewątpliwości przy ocenie danego zdarzenia, przyjmuje się rzeczywistą treść operacji. Zasadę tęstosuje się w przypadkach/sytuacjach wyjątkowych, przeważnie wtedy gdy zachodzi kolizjamiędzy zasadą rzetelnego obrazu a wymogami określonymi przepisami prawa, przyjmując zapodstawę wykazania operacji w księgach rachunkowych jej rzeczywistą treść ekonomiczną.Zatem stosowanie tej metody jest ściśle związane z zasadą rzetelnego obrazu. Należy jednakmieć na uwadze, że ustawa o rachunkowości niekiedy jednoznacznie nakazuje tokpostępowania. Stosowanie zasady przewagi treści nad formą nie może mieć zastosowania,jeśli sposób wykazania danej operacji gospodarczej lub finansowej w księgach rachunkowychbyłby sprzeczny z odpowiednimi ściśle określonymi przepisami prawa bilansowego, bowiemw myśl tego prawa zawszetreść każdej operacji ujętej w księgach rachunkowych musiodzwierciedlać stan rzeczywisty danego zdarzeniaZasada memoriałuW księgach rachunkowych jednostkinależy ująć wszystkie osiągnięte przychodyi związane z nimi kosztydotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ichzapłaty.PrzykładJeśli wydanie nabywcy sprzedanego towaru nastąpiło w końcowych dniach grudnia 2009 r.,a zapłata została dokonana w styczniu 2010 r., to jednostka sprzedająca towar powinnazarachować przychód i należność z tego tytułu w grudniu 2009 r., a nie w styczniu 2010 r.Należne pracownikom wynagrodzenie za grudzień 2009 r., pomimo że zostało wypłaconew styczniu 2010 r., powinno zostać ujęte w kosztach grudnia 2009 r. Wykonane na rzeczjednostki w grudniu 2009 r. usługi obce, zafakturowane w styczniu 2010 r., podlegajązaliczeniu do kosztów grudnia 2009 r., a nie stycznia 2010 r.Zasada współmierności przychodów i związanych z nimi kosztówDo aktywów i pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane powinny być koszty lubprzychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres koszty, które niezostały jeszcze poniesione. Oznacza to, że na wynik finansowy roku bieżącego wpływają:1) uzyskane w tym roku przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów orazoperacji finansowych,2) związane z tymi przychodami, konieczne dla ich osiągnięcia i współmierne do nich koszty:a) rzeczywiście poniesione i opłacone w roku bieżącym,b) poniesione już w latach poprzednich i aktywowane, a w części przypadające na bieżący rokobrotowy,c) koszty jeszcze nieopłacone lub nienotyfikowane.Stąd też ustawa o rachunkowości umożliwia aktywowanie kosztów przypadających naprzyszłe okresy sprawozdawcze (czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów) orazdokonywanie biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.Stosując zasadę współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów, należyuwzględnić również rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniemzasady ostrożności, obejmujące:1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń,których wykonanie nastąpi w przyszłych okresach sprawozdawczych (art. 41 ust. 1 pkt 1ustawy o rachunkowości), np.:a) przedpłata (zaliczka) otrzymana od zleceniodawcy na określone umową usługi remontowe,b) zainkasowana z góry zapłata z tytułu określonego umową wynajmu nieruchomości przeznajemcę,2) środki pieniężne otrzymane w postaci dotacji, dopłat, subwencji z przeznaczeniem nasfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałychw budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli w myśl innych przepisów nie zwiększają onekapitału (funduszu) własnego (art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).Zasada ostrożnościPolega na obowiązkowym uwzględnieniu w wyniku finansowym ustalanym na dzieńbilansowy, tych zdarzeń, które powodują obniżenie wartości aktywów lub grożące straty,a w konsekwencji mają wpływ na wynik finansowy. Stosowanie tej zasady wyraża sięw obowiązku urealnienia wartości aktywów poprzez aktualizację ich wartości do stanuzapewniającego korzyści ekonomiczne w przyszłości oraz utworzenia rezerw na znanejednostce ryzyko grożące straty lub skutki innych zdarzeń. Z zasady tej wynika takżeczęściowe odstępstwo od zasady memoriału i zasady współmierności, wyrażające się w tym,że ustawa o rachunkowości nakazuje zaliczyć do wyniku finansowego roku bieżącego, bezwzględu na jego wielkość, wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i stratynadzwyczajne, co wyklucza możliwość rozliczeń międzyokresowych z powyższych tytułów.Wskazane wyżej zmniejszenie wartości użytkowej składników aktywów, które obowiązkowonależy uwzględnić w wyniku finansowym, dotyczy: zapasów towarów, produktów,materiałów i rzeczowych składników majątku trwałego, na skutek trwałej utraty przez niewartości użytkowej lub handlowej i w każdym przypadku, gdy istnieje dużeprawdopodobieństwo, że dany składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącejczęści lub całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Dotyczy to również należności,których spłata przez nabywców jest zagrożona, bądź wyegzekwowanie ich może nastręczaćtrudności lub jest niemożliwe i w związku w tym ich wartość wymaga aktualizacji.PrzykładJeżeli 8 lutego 2010 r. jednostka będzie sporządzać roczne sprawozdanie za 2009 r., to każdezdarzenie powodujące obniżenie wartości aktywów lub konieczność utworzenia rezerw naprzewidywaną wiarygodnie udokumentowaną stratę, ujawnione w okresie do 8 lutego 2010 r.włącznie, należy ująć w księgach rachunkowych 2009 r.Zasada ostrożnej wyceny aktywów i pasywów jest ściśle związana z zasadą indywidualnejwyceny każdego składnika majątku oraz finansujących te składniki zobowiązań i funduszów.Zasada indywidualnej wycenyWartość poszczególnych składników aktywów i pasywów, przychodów i związanych z nimikosztów oraz zysków i strat nadzwyczajnych ustala się oddzielnie. Nie można kompensowaćze sobą różnych co do rodzaju i przeznaczenia aktywów i pasywów, przychodówi związanych z nimi kosztów oraz zysków i strat nadzwyczajnych. Stosowanie tej zasady jestkonieczne zwłaszcza w odniesieniu do rzeczowych składników aktywów obrotowych, jeślistosowana przez jednostkę metoda ich ewidencji księgowej umożliwia ustalenie ilościkażdego składnika majątku oddzielnie.Według tej zasady, w księgach rachunkowych oraz w rachunku zysków i strat wykazuje sięoddzielnie szkody i odrębnie odszkodowania z tytułu tych szkód, dotyczące składnikamajątku zniszczonego na skutek zdarzenia losowego, to znaczy w tzw. „szyku rozwartym”.Zasada istotnościJednostka, określając zasady (politykę) rachunkowości, ma obowiązek zapewnićwyodrębnienie w księgach rachunkowych wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacjimajątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, przy zachowaniu zasady ostrożności.Oznacza to obowiązek uwzględnienia zasadniczych - w warunkach danej jednostki - zasadprowadzenia rachunkowości, spośród możliwych do wyboru, zapewniających prawidłoweprowadzenie ksiąg rachunkowych, skuteczne sprawowanie kontroli wewnętrznej orazniezbędne informacje do sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego.Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczeniaewidencji księgowej i sprawozdawczości finansowej, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnegowpływu na obowiązek rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowejoraz wyniku finansowego. W celu zapewnienia rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacjimajątkowej i finansowej jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego,bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne,przewidziane ustawą. Zmiana ta wymaga określenia w informacji dodatkowej jej wpływu nasprawozdania finansowe wymagane innymi, niż ustawa o rachunkowości, przepisami prawa,jeżeli zostały one sporządzone za okres, w którym powyższe rozwiązania uległy zmianie. Wtakim przypadku należy w sprawozdaniu finansowym jednostki za rok obrotowy, w którymzmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynikfinansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego, dotyczącychroku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian.Zasada ciągłości - porównywalnościOkreślana zamiennie zasadą kontynuacji - wyraża się w tym, że przyjęte zasady (politykę)rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych:jednakowego grupowania operacji w księgach rachunkowych z okresu na okresw ciągu roku bieżącego i w kolejnych latach obrotowych, sumując je w większezbiory i ustalając salda kont bilansowych i wynikowych,wyceny aktywów i pasywów według jednakowych zasad przyjętych do stosowaniaw zakładowym planie kont w ciągu roku bieżącego i na dzień bilansowy oraznastępujących po sobie latach obrotowych,ustalania wyniku finansowego (zysku, straty) według tych samych zasad.Zmiana przyjętych do stosowania sposobów grupowania operacji gospodarczychi finansowych w księgach rachunkowych może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy obligujądo tego przepisy ustawy o rachunkowości, względnie następuje zmiana przepisówregulujących zagadnienia związane ze specyfiką gospodarki finansowej określonej grupyjednostek.Zarówno przed zmianą przepisów, jak i po zmianie wymagane jest zapewnienieporównywalności poszczególnych grup aktywów i pasywów oraz przychodów i związanychz nimi kosztów. Wykazane w księgach rachunkowych na dzień bilansowy stany aktywówi pasywów należy ująć w tej samej wysokości na dzień otwarcia tych ksiąg w następnym rokuobrotowym. Stosowanie zasady ciągłości - porównywalności dotyczy także przyjętych przezjednostkę uproszczeń ewidencji księgowej oraz wyceny aktywów i pasywów -z uwzględnieniem zasady istotności. W myśl przepisów ustawy o rachunkowości przystosowaniu zasad (polityki) rachunkowości przyjmuje się założenia, że jednostka będziekontynuowała w dającej się przewiedzieć przyszłości działalność w niezmienionym istotniezakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne zestanem faktycznym lub prawnym. Ustalając zdolność jednostki do kontynuowaniadziałalności, kierownik jednostki uwzględnia wszystkie informacje dostępne na dzieńsporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości,obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego. Należy mieć na uwadze, żezmiana uprzednio przyjętych zasad rachunkowości wymaga uwzględnienia przepisów art. 8ust. 2 oraz ust. 3 ustawy o rachunkowości.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© 2009 Po zniszczeniu przeszłości przyszedł czas na budowanie przyszłości. - Ceske - Sjezdovky .cz. Design downloaded from free website templates