[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Podstawy zarządzania – pytania do egzaminu:ROZDZIAŁ I1. Wymień przedstawicieli i scharakteryzuj kierunki prac amerykańskich klasyków naukowegozarządzania.Friderick W. Taylor,jako pierwszy wprowadził specjalizację pracy kierowniczej, dzieląc czynnościzwiązane z kierowaniem zakładem pomiędzy ośmiu wyspecjalizowanych mistrzów funkcjonalnych.Oddzielił również przygotowanie produkcji od jej wykonywania, tworząc w zakładach specjalne biuroprzygotowania robót, wprowadził zróżnicowany system stawek akordowych i namawiał pracodawców, bypłacili wydajnym robotnikom wyższe stawki.L. Gantt, słynny dzięki opracowaniu czasowo-premiowego systemu płac oraz graficznych metodplanowania i kontroli pracy w czasieF. B. G. Gilbretha i jego żony Lilian,Zapoczątkowali tworzenie rozwiniętego obecnie studium ruchu,opracowując pierwszą klasyfikację ruchów elementarnych. Tworząc metody badań ruchów roboczychzastosowali tzw. cyklografię, przytwierdzając do łokci i przegubów dłoni badanych robotników żaróweczki ifotografując ich ruchy w lekko zaciemnionym pomieszczeniu. Umożliwiało to usprawnianie przebieguruchów.H. Emmerson12 zasad wydajności.-jasno określony cel, – zdrowy osąd, – kompetentną radę, – dyscyplinę,– sprawiedliwe postępowanie, – dokładne sprawozdanie, – porządek w przebiegu działania, – wzorce inormy, – warunki przystosowane, – wzorcowe sposoby działania, – instrukcje pisemne, – nagrody zawydajność.M. P. Folletsławna dzięki jej zasadom koordynacji i opracowanie po raz pierwszy teorii konfliktów worganizacji .Główne zasady: - zindywidualizowany i bezpośredni udział kierownika w kontaktach, - osobistetowarzyszenie wcielanym w życie projektom, - uwzględnianie wszystkich czynników sytuacji, -nieprzerwane i permanentne oddziaływanie2. Omów ogólne kierunki badań prekursorów klasycznej teorii organizacji w Europie.W Europie zaczęto analizować przedsiębiorstwo od góry czyli głównym przedmiotem badań była pracaadministracji.Henri Fayol(prekursor) starał się przede wszystkim ogarnąć przedsiębiorstwo jako całość. Sformułował 14zasad zarządzania, (podział pracy, autorytet, dyscyplina, jedność rozkazodawstwa!, jednolitośćkierownictwa!, podporządkowanie interesów osobistych interesom ogółu, właściwe wynagrodzenie,centralizacja, hierarchia, ład, stałość personelu, ludzkie obchodzenie się, inicjatywa, zgranie personelu)zaczął wydzielać f. realizowane przez przedsiębiorstwo (techniczna, handlowa, finansowa, ubezpieczeniowa,rachunkowości, administracyjna), uważał ze każdy administrator wykonuje następujące czynności:(przewidywanie, organizowanie, koordynowanie, rozkazodawstwo, kontrolowanie) opracował tabliceuzdolnień kierowniczych (najpierw na szczeblu umiejętności związane z funkcjami a na niższym szczebluinne umiejętności) .H. LE Chatelierzdefiniowanie tzw. cyklu organizacyjnego, czyli sekwencje działań podejmowanych wcelu usprawnienia procesów. Le Chatelier jest też autorem tzw. „reguły przekory”, która mówi, że systemorganizacyjny wytrącony ze stanu naturalnej równowagi, wskutek działań organizatorskich, ma tendencje dopowrotu do pierwotnego stanu. Wynika z tego koncepcja zanikającej kontroli przy wprowadzaniu zmianorganizacyjnych.M. Weberbiurokracja doskonała, pozwala przewidywać działania innych.3. Wymień najważniejszych prekursorów naukowej organizacji pracy w Polsce i scharakteryzuj ichosiągnięcia badawcze.Karol Adamieckinajwięcej uwagi poświęcił harmonijnemu doborowi poszczególnych elementów systemuwytwórczego i zharmonizowaniu w czasie działania tych elementów. Walka z marnotrawstwem czasu gł celjego prac, harmonizacja pracy: h. wyboru, działania, duchowa.Edwin Hauswaldsformułował pojęcie „sprawności finansowej”, stanowiącej stosunek ostatecznej wartościwyniku pieniężnego do sumy nakładów poniesionych w celu osiągnięcia tego wyniku, co współcześnieokreślamy mianemrentowności.Autor praw dynamiki kosztów przedsiębiorstwa.Zygmunta Rytlanajwiększe znaczenie w jego dorobku ma „energetyczna” koncepcja oceny działań.Oznaczając energię zawartą w czynniku osobowym jakoE oi energię materialnych czynników produkcjijakoEm,równanie pracy zapisuje on w następującej postaci:Eo + Em = R + Sn + Su + Sm + Sbgdzie:R – wynik działalności;Sn– straty nieuniknione;Su– straty, których można uniknąć po zmianiewarunków działania;Sm– straty wynikające z prostego marnotrawstwa;Sb– straty bezczynności.Stanisław Bieńkowskiopracował metodę ustalania wartości koniunkturalnej zakładu przemysłowego.4. Jakie zasady wypracowane przed przedstawicieli klasycznej szkoły pozostają nadal aktualne,scharakteryzuj ich znaczenie we współczesnej praktyce zarządzania?Największym dorobkiem klasycznej szkoły jest przyjęcie zasady naukowego badania procesu pracy, a więc isystematycznego i metodycznego podejścia w organizowaniu wszelkiej działalności. Z wypracowanych przezklasyczną teorię zasad nadal aktualne pozostają:* zasada hierarchii,w jej rezultacie powstaje „piramida organizacyjna” na szczycie której znajduje się naczelnekierownictwo a u jej podstawy szczebel wykonawczy*zasada delegowania uprawnień,przekazywanie w dół organizacji uprawnień decyzyjnych tak daleko, jakpozwalają na to kwalifikacje zawodowe i moralne personelu*zasada wyjątków,tylko niecodzienne i wyjątkowe problemy powinny być rozstrzygane na szczeblu wyższegokierownictwa, typowe o powtarzalne decyzje powinny być rozstrzygane na niższych szczeblach zarządzania*zasada podziału pracy,jeśli pracę podzielimy i każdy jej kawałek powierzymy odrębnemu wykonawcy towydajności pracy wzrośnie*zasada harmonizacji,zalecająca dbałość o harmonijny dobór składników każdego działającego zespołu(ludzi, urządzeń i maszyn) oraz koordynację w czasie działań poszczególnych składników organizacji.5. Przedstaw podstawowe założenia kierunku stosunków między ludzkich i wyjaśnij, dlaczegoprzekształcił się on w nurt potencjału ludzkiego.Podstawowe założenie:potrzeby społeczne, a głownie potrzeba przynależności i uznania są źródłem pobudek organizacyjnegozachowania się pracownikarozdrobnienie pracy spowodowane nowymi technologiami, zmniejszyło zaspokojenie potrzeb pracownika –poszukuje satysfakcji w stosunkach nieformalnychuczestnictwo człowieka w organizacji jest tym bardziej nie zawodne i wydajne, im wyższe są jego moraleoraz im bardziej jest zadowolony z pracywysokiemorale i zadowolenie z pracy osiąga się stosując techniki zarządzania oparte o zainteresowaniedobrem pracownikaBadania wykazały w perspektywie czasu niska efektywność organizacji, w których dominowały sugerowaneprzez human ralations stosunki pracy. Zaczęto więc badać integrację potrzeb pracownika z celamiekonomicznym organizacji przez rozwiązywanie sytuacji konfliktowych w procesie decyzyjnym. Ten kierunekbadawczy zdominował human ralations i został nazwany nurtem potencjału ludzkiego.6. Wyjaśnij genezę powstania szkoły badań operacyjnych, podaj inne nazwy tej szkoły oraz przedstawjej perspektywę.Szkoła badań operacyjnych ma swoje korzenie w rewolucyjnym rozwoju elektronicznej techniki obliczeniowej wlatach 60 związanego z elektroniką półprzewodnikową i powstałą na jej bazie techniką mikroprocesorową. Rozwójten umożliwił szerokie zastosowanie modeli i procedur matematycznych w zarządzaniu oraz spowodowałpowstanie określenia managment science. Głównym zadaniem zarządzania według tej dyscypliny było plastyczneprzygotowanie decyzji, w oparciu o ścisłe metody właściwe naukom przyrodniczym i technicznym. Rozwój szkołybadań operacyjnych, zwanej również szkołą matematyczną, ma swój początek w wykorzystaniu modelimatematycznych i algorytmów w ekonomii i bezpośrednio w zarządzaniu. Szkołę tę, oprócz stosowania aparatumatematycznego, wyróżnia określony sposób rozumowania. Polega on na budowie modelu decyzyjnegoupraszczającego rzeczywistość na drodze wyselekcjonowania związków istotnych dla rozpatrywanego problemu.Model ten zawiera funkcję celu, która podlega optymalizacji przy zachowaniu określonych warunków. Wnosi tobardzo duży wkład w rozwiązywanie problemów związanych z planowaniem w procesach zarządzania.Możliwości takiego rozumowania są ograniczone do rozwiązywania problemów planowania procesówustrukturalizowanych, a w praktyce przygotowanie decyzji nie wyczerpuje sobą całej funkcji planowania, bo wpraktyce rzadko spotykamy warunki do podejmowania decyzji optymalnych.Szkoła badań operacyjnych (szkołamatematyczna)powstała w wyniku rozwoju elektronicznej technikiobliczeniowej. Uznawała zarządzanie jako planistyczne przygotowanie decyzji. Gdy użyto badania operacyjne wplanowaniu operacji militarnych zaczęto ją szerzej stosować w zarządzaniu. Rozwija się intensywnie ale jejmożliwości ograniczają się do procesów ustruktualizowanych.7. Podaj podłoże powstania szkoły systemów społecznych i scharakteryzuj poglądy niektórych twórców.Powstała ona pod wpływem nurtu strukturalnego amerykańskiej teorii socjologii i psychologii postaci.Przedstawiciele tej szkoły pod pojęciem systemu społecznego rozumieją dynamiczny zbiór części — uczestnikóworganizacji wzajemnie współpracujących ze względu na określony cel.Ojciec duchowy szkoły systemów społecznych,Ch. I. Barnard,mocno akcentuje motyw więzi pomiędzyelementami systemu społecznego. Przedstawiciele tej szkoły wyróżniają i analizują trzy zasadnicze rodzaje tychwięzi:1)komunikację(stanowi sposób pobudzania do działania poszczególnych części systemu oraz środekkoordynacji i kontroli.),2)równowagę(utożsamiana jest z mechanizmem stabilizującym organizacyjną całość orazumożliwiającym jej adaptację do zmieniających się warunków),3)podejmowanie decyzji(stanowiśrodekregulowania i kierowania strategicznego). Zagadnieniom podejmowania decyzji wiele uwagi poświęcali dwajczołowi przedstawiciele tej szkoły:H. A. SimoniJ. G. March.8. Scharakteryzuj podejście do problematyki zarządzania Petera Druckera, głównej postaci szkołyneoklasycznej.Podejście do problematyki zarządzania Petera Druckera oparło swój główny cel na zmniejszeniu dystansupomiędzy teorią, a praktyką. Stworzona przez niego szkoła neoklasyczna, zwana często empiryczną skupiławybitnych praktyków zarządzania o bogatych doświadczeniach, głównie dyrektorów wielkich przedsiębiorstw idoradców organizacyjnych. Podejście neoklasyczne, poprzez prowadzone przez grupę inżynierów produkcji,ekonomistów, socjologów i psychologów konsekwentnie dąży, aby na podstawie badań sformułować uogólnionezalecenia i reguły, które mogłyby być stosowane w praktyce. Neoklasycy postulują przyśpieszenie procesutworzenia jednolitej nauki zarządzania jako samodzielnej dyscypliny naukowej, ponieważ współczesnykierownik potrzebuje kompleksowej teorii, bo ma do czynienia ze złożonym systemem funkcji kierowniczych, anie z poszczególnymi, izolowanymi od siebie aspektami zarządzania i nie może już dłużej opierać się najednostronnych koncepcjach, wynikających z badań prowadzonych w ramach tradycyjnych dyscyplinnaukowych.Podejście do problematyki zarządzania Petera Druckera oparło swój główny cel na zmniejszeniu dystansupomiędzy teorią, a praktyką. Stworzona przez niego szkoła neoklasyczna, zwana często empiryczną skupiławybitnych praktyków zarządzania o bogatych doświadczeniach, których cechuje podejście pragmatyczne ikonsekwentne zmierzanie do tego by na podstawie badań sformułować ogólne zalecenia i reguły po to abystosować je w praktyce. Chcą stworzyć zarządzanie jako samodzielną dyscyplinę naukową.9. Przedstaw genezę szkoły systemowej i omów główne nurty badawcze tej szkoły.Właściwy początek rewolucji systemowej, charakteryzującej rozwój całej nauki w drugiej połowie XX wieku (anauk o organizacjii zarządzaniu w szczególności), dało przyjęcie podejścia systemowego zaproponowanegoprzezLudwiga von Bertalanffy’ego– twórcę ogólnej teorii systemów10 iN. Wienera– twórcę cybernetykiNurty:1).Systemowa teoria organizacjiobejmuje analizę organizacji jako systemu społecznego składającego się zelementów takich, jak: role społeczne, wartości, cele, układy informacyjnodecyzyjne oraz metody i technikizarządzania nawiązujące do całościowego, systemowego modelu organizacji.2)Badania operacyjnepolegają na zastosowaniu metod modelowania matematycznego, heurystycznego isymulacyjnego do podejmowania decyzji pod warunkiem, że podstawą tego modelowania jest systemowa wizjawszechstronnych uwarunkowań procesów decyzyjnych.3)Analiza systemowajest metodą rozwiązywania tych złożonych problemów organizacji, których nie możnamodelować matematycznie, ponieważ są słabo ustrukturalizowane. Analiza systemowa musi się opierać nawszechstronnym rozpatrywaniu wszystkich istotnych aspektów funkcjonowania organizacji, jako systemudziałania, oraz na całej wiedzy empirycznej o niej.4)Modele dynamiki przemysłowejobejmują próby zastosowania serwomechanizmów cybernetycznych dosterowania w przedsiębiorstwie dynamiką produkcji, zatrudnienia i zapasów, czyli zarządzaniem, produkcją izbytem we wzajemnym powiązaniu.5)Cybernetyka ekonomicznawykorzystuje cybernetyczne modele sterowania i regulacji do uogólnionegoopisu, analizy oraz projektowania procesów i struktur zarządzania w organizacjach.10. Przedstaw cechy organizacji traktowanej jako system.Organizacje jako systemy mają pewne cechy wspólne,.*Organizacje są systemami otwartymi,prowadzą z otoczeniem wymianę informacji, energii i materii, nieposiadają wyraźnych i sztywnych granic*Organizacjesą jednocześnie systemami sztucznymi (sątworzone przez ludzi)i naturalnymi(składnikiemorganizacji są ludzi – tworzy psychofizyczne).*Organizacje są uporządkowanymi systemami społeczno-technicznymi,składającymi się z podsystemów,które różnią się przede wszystkim możliwością przewidywania zachowań i reakcji na rozmaite oddziaływanie.* Organizacje mają budowę hierarchicznąi składają się z podsystemów, które z kolei dzielą się napodsystemy niższego rzędu, te zaś – na elementy jeszcze niższego rzędu.*Systemy organizacyjne mają zdolność doskonalenia się,mogą zwiększać swoją sprawność i stopieńzorganizowania, mogą wprowadzać rozmaite innowacje techniczne, organizacyjne, ekonomiczne, społeczne* Systemy organizacyjne cechuje ekwifinalność,czyli zdolność do osiągania tych samych wyników w różnysposób, za pomocą różnych procesów i struktur.*Systemy organizacyjne charakteryzuje duża zmienność w czasie i zdolność do osiągania względniestałych stanów równowagijest to możliwe dzięki otrzymywaniu informacji z zewnątrz na temat własnegodziałania , a z wewnątrz o zmianach zachodzących w systemie.11. Jakim szkołom i naukach o zarządzaniu odpowiadają modele organizacji jako maszyny i organizmu?Model orgazniazcji jako maszynyodpowiada klasycznej koncepcji zarządzania, ponieważ w organizacja jestrozumiana jako względnie odizolowany od otoczenia układ techniczny, który ma zdolność do osiągania wzadowalający sposób celów i zadań ustalonych przez naczelne kierownictwo. Organizacja była traktowana jakomaszynę stanowiącą instrument realizacji celów, działającą w oparciu o ustalony z góry program.Model organizacji jako organizmuodpowiada podejściu systemowemu, kierunkowi stosunków międzyludzkich,nurtowi potencjału ludzkiego, szkole badań operacyjnych, szkole systemów społecznych oraz szkoleneoklasycznej, ponieważ wszystkie wymienione kierunki zakładają przystosowywanie się niczym organizmorganizacji do warunków zmieniającego się otoczenia zewnętrznego w celu utrzymania prawidłowej organizacji ikoordynacji procesów produkcji wewnątrz przedsiębiorstwa.12. Omów „ujęcie sytuacyjne, które powstało w teorii organizacji i zarządzania w latach 60. XX wiekSzkoła systemowa inspiruje powstawanie nowych nurtów w teorii organizacji i zarządzania.Przykładem jest tzw.ujęcie sytuacyjne,które pojawiło się pod koniec lat 60. Zakładało ono, że głównymzadaniem kierownika jest ustalenie, jaka metoda w danej sytuacji, w danych warunkach i w danym momencienajlepiej przyczyni się do osiągnięcia celów kierownictwa.W głównych założeniach ujęcia sytuacyjnego, sformułowanych przez H. Hermana w 1966 roku.Należą do nich:Nie można osiągnąć tak idealnej budowy i tak idealnego porządku organizacji, aby była ona dopasowanado każdego czasu, wszystkich celów, wartości i wszystkich sytuacjiW naukach o organizacji i zarządzaniu nie ma bezwzględnie złych i dobrych wzorców, technik i metodAby zastosowanie istniejących wzorców, technik czy metod miało sens należy poznać warunki, w jakichich zastosowanie przyniesie najbardziej pożądane rezultaty.Ujęcie sytuacyjne nie odrzuca teorii, ale zakłada dopasowanie jej do rzeczywistości na podstawie badańempirycznych oraz stosowanie jej zgodnie z wymaganiami konkretnych sytuacji.Szkoła sytuacyjna opracowuje modele na podstawie podziału ze względu na siłę wpływu otoczenia systemu napodsystemy:Strategiczny (naczelne kierownictwo i jego komórki sztabowe), na który otoczenie ma największy wpływKoordynacyjny (pośredni szczebel zarządzania)Operacyjny (służby wykonawcze), na który otoczenie ma najmniejszy wpływW ujęciu tym każda organizacja pozostaje w bezpośredniej interakcji z otaczającym ją fragmentem otoczenia,który narzuca jej szczególne warunki i określa poziom niepewności, a podatność organizacji na wpływ siłzewnętrznych jest zależna od jej typu. Takie rozumienie organizacji nakazuje stosowania odmiennych zasad,technik, czy metod w odniesieniu do budowy i metod zarządzania w organizacjach oraz to, aby organizacjakierowała się jednym systemem filozofii, ze względu na odrębne cechy poszczególnych systemów. Metodologiaujęcia sytuacyjnego przewiduje wyciąganie wniosków z wnikliwej obserwacji rzeczywistości.13. Dlaczego dla organizacji współczesnych zaczęto przyjmować metaforę organizacji jako gryspołecznej?Przyczyną pojawienia się metafory organizacji jako gry społecznej był postępujące zmiany w organizacjach i wwarunkach ich działania oraz dostrzeganie istotnych ograniczeń organizacji jako organizmu. Czynniki tespowodowały, że otoczenie współczesnych organizacji cechuje złożoność i wysoka dynamika małoprzewidywalnych zmian oraz intensywne występowanie zdarzeń zaskakujących. Rośnie różnorodność organizacji izmienność ich oczekiwań, potrzeb i umiejętności. Wiele organizacji przeprowadza stałe zmiany w zakresiematerialno-technicznych i społecznych warunków działania, w których najbardziej odpowiednim modelemzachowań kierowniczych jest gra wielochodowa, odbywająca się w kolejnych rundach, w których wyniki każdej znich kształtują sytuację graczy w następnych.14. Omów całościowy model organizacji jako gry społecznej w koncepcji Creziera i Friedberga.Schematycznie koncepcję tę przedstawia następujący układ:Organizacja – niepewność – gra – władza – aktor(gracz)Organizacja w tej koncepcji rozumiana jest jako konkretny system działania, który charakteryzuje się stosunkowosilnym ustrukturalizowaniem, wyraźnymi celami, sformalizowaniem gier wokół tych celów oraz przyjmowaniemprzez niektórych uczestników, głównie kierowników, odpowiedzialności za procesy regulacyjne. Organizacja tosystem konfliktowy, a jej funkcjonowanie stanowi rezultat zderzania się działań licznych i stosunkowosamodzielnych aktorów, wykorzystujących dostępne im źródła wiedzy. (Książka)Zapewnienie racjonalnej integracji działań, umożliwiającej przetrwanie organizacji, jest podstawowymproblemem, który muszą rozwiązywać kierownicy. Przetrwanie organizacji staje się więc głównym celem ciągłymkażdej organizacji. Aby cel ten systematycznie osiągać, kierownicy ustalają przepisy regulujące kształt strukturyorganizacyjnej i przebiegi procesów w organizacji.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© 2009 Po zniszczeniu przeszłości przyszedł czas na budowanie przyszłości. - Ceske - Sjezdovky .cz. Design downloaded from free website templates