[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
01-748 Warszawa, ul. Szamocka 3, 5
Zasady podlegania
ubezpieczeniom społecznym
i ubezpieczeniu zdrowotnemu,
ustalania podstawy wymiaru
oraz rozliczania i opłacania
składek na te ubezpieczenia
oraz na Fundusz Pracy
i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych
Stan prawny na dzień
1 maja 2010 r.
Poradnik dla płatników składek
Warszawa
Maj 2010
Autorzy
Bożena Chustecka
Bernard Jaroszewicz
Recenzent
Katarzyna Bochenek-Sadło
Redaktor
Bożena Niedziałek
Redaktor techniczny
Małgorzata Motyl
Korekta
Marzena Kostrowiecka
Małgorzata Motyl
Skład i druk: Poligrafia ZUS w Warszawie. Nakład 50 000 egz. Zam. nr 761/10.
SPIS TREŚCI
Objaśnienie używanych pojęć i skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
I. Płatnik składek w systemie ubezpieczeń społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
II. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1. Tytuły do objęcia ubezpieczeniami społecznymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2. Pracownik – obowiązkowy tytuł do ubezpieczeń społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3. Osoby wykonujące umowę zlecenia, umowę agencyjną lub inną umowę o świadczenie usług, do któ-
rej zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zawartą z innym pod-
miotem niż pracodawca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
4. Prowadzenie pozarolniczej działalności jako tytuł do ubezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
5. Tabele ilustrujące zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ustalanie okresów podlega-
nia obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
III. Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
IV. Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
V. Wysokość i zasady opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pra-
cowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
1. Fundusz Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
2. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
VI. Zasady fi nansowania składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
VII. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
1. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników, osób wykonują-
cych pracę nakładczą, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych
oraz funkcjonariuszy Służby Celnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
2. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pozostałych grup ubezpie-
czonych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
3. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe . . . . . . . 67
4. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i ubezpieczenie wypadkowe . . . . . . . . . . 68
5. Podstawa wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracow-
niczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
VIII. Zasady dokonywania zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrowywania z ubezpieczeń . . . 69
IX. Zgłoszenia płatników składek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
X. Wybrane zagadnienia z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
1. Zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
2. Wysokość i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
3. Płatnicy składek na ubezpieczenie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
4. Zasady opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w zależności od źródeł ich fi nansowania . . . 86
5. Zasady opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby prowadzące pozarolniczą dzia-
łalność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
XI. Rozliczanie i opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz
Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
1. Terminy rozliczania i opłacania składek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
2. Zasady rozliczania składek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
3. Zasady opłacania składek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
4. Rozliczanie i opłacanie składek za okres do 31 grudnia 1998 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Wykaz podstawowych aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
3
OBJAŚNIENIE UŻYWANYCH POJĘĆ I SKRÓTÓW
Użyte w poradniku pojęcia i skróty oznaczają:
ZUS
– Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ubezpieczeni
– osoby fi zyczne podlegające co najmniej jednemu z ubezpieczeń społecznych, tj. ubez-
pieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu lub/i ubezpie-
czeniu zdrowotnemu.
Pracownik
– osoba pozostająca w stosunku pracy (z wyłączeniem prokuratorów), niespełniająca kry-
teriów określonych dla osób współpracujących, oraz osoba wykonująca pracę na podstawie umowy
agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo na podstawie umowy o dzieło, jeśli umowę
taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy
wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Osoba wykonująca pracę nakładczą
– osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą.
Członek rsp lub skr
– członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej, innej spółdzielni zajmującej się pro-
dukcją rolną oraz spółdzielni kółek rolniczych, zajmujących się produkcją rolną, działających zgodnie
z art. 138-178 oraz art. 180 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (tekst jednoli-
ty: Dz.U. z 2003 r. nr 188, poz. 1848 z późn. zm.), który wykonuje pracę na rzecz spółdzielni na innej
podstawie niż stosunek pracy lub wytwarza na jej rzecz produkty rolne w prowadzonym przez siebie
gospodarstwie, oraz traktowane na równi z tymi członkami spółdzielni inne osoby, które wykonują
pracę w spółdzielni lub gospodarstwie rolnym spółdzielni na innej podstawie niż stosunek pracy,
niebędące jej członkami i wynagradzane według zasad obowiązujących członków spółdzielni, w tym
kandydaci na członka spółdzielni.
Zleceniobiorca
– osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo
innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy doty-
czące umowy zlecenia, z wyłączeniem osób uważanych w rozumieniu przepisów ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych za pracowników.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność
q
osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 z późn. zm.)
lub innych przepisów szczególnych,
q
twórca, tj. osoba, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury
krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografi ki, twórczości au-
diowizualnej, choreografi i i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem pra-
wa autorskiego; uznanie działalności za twórczą i ustalenie daty jej rozpoczęcia następuje w formie
decyzji Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców, działającej przy ministrze właści-
wym do spraw kultury,
q
artysta, tj. osoba wykonująca zarobkowo działalność artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estra-
dowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wo-
kalistyki, instrumentalistyki, kostiumografi i, scenografi i, a także w dziedzinie produkcji audiowizualnej
reżyserzy, scenarzyści, operatorzy obrazu i dźwięku, montażyści i kaskaderzy; uznanie działalności za
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© 2009 Po zniszczeniu przeszłości przyszedł czas na budowanie przyszłości. - Ceske - Sjezdovky .cz. Design downloaded from free website templates